1 Parça-Bütün İlişkisi *Yeni beyinlere (akıllı insanlara) ihtiyaç var. *Uçak Adana'ya (Adana Havaalanına) indi. *İskeleye bir yelken (yelkenli gemi) yanaştı. 2) Dış-İç İlişkisi *Bardağı (içindekini, suyu) bir dikişte bitirdi. *Sobayı (içindekileri) yakıver. 3) Soyut-Somut İlişkisi *Aşkımı (sevdiğim insanı) özledim. *Gençlik (genç insanlar) ne yaptığını İçerikcümlelerini bulmak için metne " neyi anlatıyor " sorusunu sormamız gerekir . İçerik cümleleri ile ilgili örnekler şunlardır : 1. Yazar bu eserinde Daha Fazla oku. 09:35 Hakkında Bilgi 10 tane içerik 10 tane üslup cümlesi, 5 tane içerik 5 tane üslup cümlesi, Dil ve Anlatım, içerik ve üslup cümleleri konu Akdenizin en büyük adasının adı nedir? (Prof. Dr. Zeki Koday - 2018-04-07) 10.000 in içinde kaç tane 1 vardır? (123456789 - 2016-12-20 Peygamberimizin Cenazesini Hangi Sahabe Yıkamıştır? ( 2014-02-20) Bir alışverişte ya da ticari anlaşmalarda taraflardan birisinin ölçüsüz bir biçimde fazla ReklamTerimleri. Ufak bir derleme. Reklam terimleriyle alakalı belki bilmiyorsunuzdur above the line: pazarlama bütçesinin medyada yayınlanan reklamlara ait kısmıdır. Buna göre, satış promosyonu, doğrudan pazarlama POP malzemeleri gibi harcamalar''bellow-the-line'' olarak adlandırılır. Adhesion: Bir programın, ilgili hedef BethGrahami, Charlie Tomlinson ve Daniela Vlaskalic tarafından kaleme alınan Küvetteki Gelinler, 1915 yılında küvette boğularak öldürülen bu 3 kadının hikayesini, tarihin hiç şans vermediği şekilde onların gözünden ve dilinden anlatıyor.Erdal Beşikçioğlu tarafından yönetilen oyunda Naz Göktan, Hazal Türesan ve Selin Zafertepe rol alıyor. tÜrkİyetÜrkÇesİnİn sÖz varliĞinda hayvan adlarinin organ adlariyla ya da vÜcut bÖlÜmlerİne İlİŞkİn adlarla oluŞturduĞu deyİm aktarmasi Örneklerİ Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 2014 frvt. Ad aktarması nedir? Sözcüğü benzetme amacı olmaksızın başka bir varlık ya da kavram yerine kullanmaya ad aktarması denir. Günlük yaşamımızda bilinçsiz de olsa oldukça sık kullanırız. Bu kadar yaygın olmasının nedeni insanların derdini daha kısa ifade etme ihtiyacıdır. Ad Aktarması Örnekleri -Şuradan bir Bakırköy uzatır mısınız? Bakırköy ücreti -Saatlerdir cebine ulaşamıyorum. cep telefonuna Ad aktarmasında birbiri yerine kullanılan sözcükler arasında çeşitli bağlantılar bulun-maktadır. Bu bağlantı şekilleri şunlardır İç – dış ilişkisi Aceleyle eve gidip sırtımı değiştim. üstümü – atletimi, gömleğimi Sanatçı – yapıt ilişkisi Bütün gün evde oturup Tolstoy okudum. Tolstoy – Tolstoy’un eseri Eşya – insan ilişkisi Şehrin sokakları yeşil giysilerle dolmuştu. yeşil giysiler – askerler Neden – sonuç ilişkisi Savaş uçakları sivillere ölüm yağdırdı. ölüm – bomba Parça – bütün ilişkisi Ellerine oje sürmekten kaçınıyordu. Parmaklarına – tırnaklarına Yer – insan ilişkisi Bütün apartman bir olup üstüme geldiler. apartman – apartmandakiler Yer – ülke insan, bölge, takım ilişkisi Batı, Türkiye’ye kredi verecekmiş. İç Anadolu olaylara tepkisiz kalıyor. Rize, son maçını da farklı kazandı. DİĞER AD AKTARMASI ÖRNEKLERİ -Bahçedeki havuz buz tutmuştu. su buz tutmuş -Adamın burnu akıyordu. sümüğü -Evden izin almam gerekli. ailemden -Antep düşmana karşı ayaklandı. Antep halkı -Fenerbahçe’de ünlü kramponlar top koşturuyor. FB futbol takımı, futbolcular -Siyah Giyen Adamları seyrettin mi? siyah kıyafet giyen -Ünlü raket son maçını da kazandı. tenisçi -Mahkemeyi geri çekmemi istiyor. mah- kemedeki davayı -Bütün usta kalemler bu gazetede yazı- yor. yazarlar -Beyaz Saray bu konuda bir açıklama yapmadı. ABD hükümet yetkilileri -Alex’in golünü tribünler ayakta alkışladı. Tribündeki taraftarlar -Salonda yeni yüzler görüyorum. yeni in- sanlar -Yan masa bizi dinliyor. masadaki insan- lar -Öndeki adam şoföre Bir Ferdi koy da dinleyelim’ dedi. Ferdi Tayfur’un kasedi -Akşam Kemal Sunal’ı seyrettin mi? Kemal Sunal filmini -Başbakanın geleceğini televizyon söyledi. televizyondaki spiker -Millilerimiz minderde döküldü. güreşte -Genç beyinler ülkeyi terk ediyor. eğitimli gençler -Bu hafta Gora’ya gidelim. Gora adlı filmi seyretmeye -Evde üç boğaz besliyordu. üç kişi -Bir haftadır bu çatı akıyor. çatıdaki sular -Uçak gemileri bekleme kararı aldı uçak gemilerinin komutanları -Yandaki dükkanla kavga ettiler. dükkan sahibi ile -İki dolmuş birbirine meydan okudu. dol- muş şoförleri -İki devlet dostane ilişkiler geliştirdi. ülke yetkilileri -Arkadaşına bir yüzlük uzattı. yüz liralık banknot -Banka dilekçemizi cevaplamadı. banka yetkilileri -Dünya bu işe şaşıp kaldı. dünyadaki insanlar NOT 1 Ad aktarmasını eğretileme ile karıştırmamak gerekir. Eğretileme de gizli ya da açık bir benzetme vardır. Toplantıya kurumun dinozorları da gelmişti. Kişileri dinozora benzetme söz konusu NOT 2 Adlaşmış sıfatlarda da ad aktarması vardır. Büyüklerin sözünden çıkmamalısın. AD AKTARMASI SORULARI 1.“Saray halkın isteklerine boyun eğdi.” cümlesindeki “saray” sözcüğünün kullanımına benzer bir kullanım, aşağıdakilerin hangisinde vardır ? A Okuldaki tüm çocuklar, bu törene katıldı. B Dershanenin en büyük sınıfı rengarenk bayraklarla süslendi. C Kasabadaki tarihi konak, belediyece koruma altına alındı. D Doğu Roma’nın incisi bu kent artık imparatorluğun başkentiydi. E Köşk, hükümetin öngördüğü atamaları onaylamadı. “Soba hala tutuşmadı mı?” cümlesinde “soba” sözcüğü kendisiyle ilgili bir söz yerine kullanılmıştır. hangisinde böyle bir kullanım vardır ? A Sarı lacivertli takım sahaya çıkınca; stadyum dalgalandı. B Edebiyat müzik, her dönemde iç içe olmuş iki sanattır. C Çevremdeki hiçbir insan böylesine bir dert yaşamamıştı. D Onların hiçbiri, kendi durumu hakkında bilgi vermedi. E Halktan kimseler yöneticiler hakkında bir şey bilmiyor. geceki depremde tüm Mahalle dışarıda sabahladı. cümlesindeki altı çizili sözcüğün kullanılışından doğan anlam özelliği hangisinde vardır? A Yazarın bu kitabını okudukça yaşamın anlamını çözdüm. B Bu serin rüzgar yine bir şeyler anlatıyordu sanki bize. C Bu güzel bayanın söylediği sert sözler beni biraz incitti. D Vardığımda insanlar hüzün yumağı halinde bekleşiyordu. E Tsunami felaketi yaşayan uzak doğu ülkeleri kan ağlıyor. cümlelerden hangisinde “ad aktarması” yapılmamıştır? A Yurttaki dolabını düzenlemezsen aradığını bulamazsın. B Hapishane koğuşundaki her yatak birbirinden şikayetçiydi. C Yeni sekreter, hakkında söylenenler yüzünden masasından oldu. D Müdür için koltuk tutkusu her şeyin önündeydi. E Salonda o kadar çok seyirci vardı ki kenarlara sandalye atıldı. hangisinde ad aktarması yoktur? A Tarladan gelen baba bir sürahiyi soluk almadan bitirdi. B Kültür ve sanatın merkezi İstanbul, bu sene konsere doydu. C Türkiye depremzedelere yardım için harekete geçmeli. D Sınav sonuçlarını almak için hemen okula gittim. E Tolstoy’u okuyunca, o dönem Rusya’sını daha iyi tanıdım hangisinde ad aktarmasına örnek verilmiştir? A Karlı kış aylarında bu şehirde nefes almak zorlaşıyor. B Size tanıttığım arkadaş da Avcılar’da ikamet ediyor. C Rumelihisarı bizim oturduğumuz yere çok çok uzak. D Bu küçük uçaklara kule bir türlü iniş izni vermiyor. E Bugün hep beraber Sultanahmet’i gezmek istiyoruz. Kalemim bitince birinden uç istedim. çizili sözcüğün gösterdiği anlam özelliği aşağıdaki cümlelerin hangisin de vardır? A Marmaris’teki evimize gidip bir müddet dinleneceğim. B Elindeki şişeyi üzerine dökünce annesi ona kızdı. C Film çalışmalarına aksatmadan bugün de devam etti. D Bu kadının konuşmaları bana hiç güven vermedi. E Yaptıklarınızdan ötürü size teşekkür etmek istiyorum. Bir semaver kaynıyordu ocakta . cümlede altı çizili sözcük, aşağıdaki yolların hangisiyle yeni bir anlam kazanmıştır? A Bir adın benzetme ilgisiyle bir başka adın yerine kullanılmasıyla B İnsanla ilgili bir öğenin doğaya aktarılmasıyla C Bir duyuyla ilgili bir sözcüğün başka bir duyuya aktarılmasıyla D Bir sözcüğün, benzetme ilişkisi olmadan başka bir sözcüğün yerine kullanılmasıyla E Doğayla ilgili bir adın insana aktarılmasıyla Bir kavramın, benzerlik ilişkisine başvurulmadan, ilgili olduğu başka bir sözcükle dile getirilmesine “ad aktarması” denir. hangisinde altı çizili sözcük, ad aktarması yoluyla başka bir sözcüğün anlamını üstlenmiştir? A Güneş, Ağrı’nın bağrından ateş harmanı gibi çıkar. B Akşam vakti büyük bir kalabalık dağdan aktı. C Kalemi onun yegane yaşam kaynağı değil miydi? D Dikkat et, yine bize bir tuzak hazırlıyorlardır. E Hiç kimse insan namusuna, onuruna leke sürmemeli. hangisinde bir sözcük, benzetme amacı olmadan, anlamca ilişkili olduğu başka bir sözcüğün yerine kullanılmıştır? A Çıkarıp yavaşça yüreğini göğsünden Sildi bir lambanın isli şişesi gibi B Güneş ufuklarda dolu dizgindi Ve çocuk, peşinde nefes nefes C Sessizlik orada çın çın öter Tarlalar yavaşça dalgalanır D Akşam, eski savaşlardan artakalmış Bir savaşçı gibi gider gelir apansızın E Zamanı emziren şüphe, sallayan korku Ve sonsuz toprak gibi kadın yüzleri hangisinde “benzerlik ilişkisine dayanmayan” mecaz yoktur? A Gruptaki maşaları yakaladık ama elebaşlarını kaçırdık. B Amca Bey koca tepsiyi bir oturuşta nasıl da yedi, şaştım kaldım. C Şu camı açın da içeriye biraz temiz hava girsin. D Bizim camiamızda kimi kalemler kırılır; ama satılmaz. E Buralara gökten bereket yağıyor son birkaç gündür. 12.“Rehine operasyonunu televizyon haber verdi.” cümlesinde yer alan “televizyon” sözcüğünün kazandığı anlam özelliği aşağıdakilerden hangisinde vardır? A Sen gidince karalara büründü herkes ve her şey. B Solgun bir ay, zeytin ağaçlarından yere damlıyordu. C Bu uzun gurbet yollarla birlikte uzayıp gidiyordu. D Gökyüzü esiyordu ağaçların üstünde E Laleler hasretle yollara tutuyordu kulağını. Bir fincan içti, sonra çıkıp gitti. çizili sözcükte görülen anlam olayı hangisinde vardır? A Ayaklarını çıkarıp uzattı, belini yastığa dayadı. B Türk halkı neden böyle duyarsız kalıyor depreme karşı? C Kahvedeki soba borularından kara dumanlar çıkıyordu. D Ağaçların arasında kendine küçük ama güzel bir kulübe yaptı. E Çiftlikten kendine güzel, pırıl pırıl bir at seçti. cümlelerin hangisinde mecaz-ı mürsel söz konusudur? A Karanlık çökmeye yakın, dağlar gölgelenmeye başladı. B Buranın denizine, güneşine veda etme anı çoktan gelmişti. C Yanımdaki arkadaşım heyecandan hala tir tir titriyordu. D Yolcu otobüsü kurala uymayınca şarampole yuvarlanmış. E Çocukken dışarıda gördüğü her şeyi elde etmek isterdi. CEVAP ANAHTARI Deyim aktarması Bir kavramın ya da varlığın, benzerlik ilişkisinden ötürü başka bir kavramı ya da varlığı karşılar duruma gelmesine deyim aktarması denir. “Aslanlarımız Çanakkale’de, Yemen’de, Sarıkamış’ta korkusuzca savaşıyordu.” cümlesindeki “aslanlarımız” kelimesinde deyim aktarması vardır. Bu cümledeki “aslan” kelimesi nitelik yönünden benzerlik ilişkisi kurularak “asker” kelimesinin yerine kullanılmış, başka bir deyişle bir varlık benzerlik ilişkisinden ötürü başka bir varlığı karşılar durumu gelmiştir. Deyim aktarmaları beş şekilde karşımıza çıkar İnsandan doğaya aktarma, doğadan insana aktarma, doğadan doğaya aktarma, somuttan soyuta aktarma, duyular arası aktarma. 1. İnsandan doğaya aktarma Bu tür aktarmaların yerleşik dildeki en yaygın kullanımları, baş, burun, boğaz, göz gibi organ adlarının doğadaki bazı varlık ve kavramları karşılamak için de kullanılması şeklinde karşımıza çıkar. Söz gelimi ilk anlamıyla “Alınla üst dudak arasında bulunan, çıkıntılı, iki delikli koklama ve solunum organı“nı karşılayan “burun” kelimesi, şekilsel benzerlikten ötürü “Karanın, özellikle yüksek ve dağlık kıyılarda, türlü biçimlerde denize uzanmış bölümü”nü de karşılar duruma gelmiş, böylece bu kelime asıl anlamının dışında başka bir anlamı da karşılar duruma gelmiştir. İnsandan doğaya aktarma, insana özgü fiziksel ve ruhsal niteliklerin doğadaki varlıklara aktarılması şeklinde de gerçekleşebilir. Ağaçlar baharın gelişini kutluyordu. İnsandan doğaya aktarmanın olduğu bu tür kullanımlar, edebî sanatlar bağlamında kapalı istiare ve kişileştirme teşhis terimleriyle karşılanmaktadır. 2. Doğadan insana aktarma Doğadaki nesnelerinin adlarının ve niteliklerinin insanlar için kullanılmasına “doğadan insana aktarma” denir. Bu tür aktarmalarda amaç genellikle ya birisine hakaret ekmek eşek, maymun, öküz, keçi; kereste, odun vb. ya da birisini övmektir sevgili için fidan, gül, çiçek; askerler için aslan sözcüğünü kullanmak vb.. 3. Doğadaki nesneler arasında aktarma Bu tür aktarmaların en önemlileri şunlardır a. Hayvandan bitkiye aktarma > aslanağzı > kuşburnu > katırtırnağı b. Hayvandan hayvana aktarma >köpekbalığı > danaburnu böcek c. Hayvanlardan gök cisimlerine, alet, eşya ve yiyeceklere aktarma > Büyükayı yıldız kümesi > kargaburnu alet > bülbülyuvası tatlı 4. Somuttan soyuta aktarma somutlaştırma Somut anlamlı kelimelerin benzerlik ilişkisi kurularak soyut kavramları ve durumları karşılar hâle gelmesine somuttan soyuta aktarma denir. Bu tür aktarmalarda soyut kavram ve durumlar, somut anlamlı sözcüklerden yararlanılarak somutlaştırılır. Somutlaştırma en yaygın biçimde deyimlerde kullanılır. Kabına sığmamak, diken üstünde oturmak, iğneyle kuyu kazmak, ipin ucunu kaçırmak gibi deyimlerde somut anlamlı kelimeler kalıplaşarak soyut durumları anlatmış, bir başka deyişle soyut durumlar somut anlamlı kelimelerle ifade edilerek, bunlar somut bir durum gibi elle tutulur gözle görülür hâle getirilmiş, yani somutlaştırılmıştır. 5. Duyular arası aktarma Farklı duyularla ilgili niteliklerin aynı söz öbeği içinde kullanılmasına duyular arası aktarma denir. Söz gelimi “sıcak” sıfatı dokunma duyusuyla ilgilidir. Bu kelime, görme duyusuyla ilgili olan “renk” kelimesiyle bir arada kullanıldığında sıcak renkler, sıcaklık kavramı dokunma duyusuyla değil de görme duyusuyla algılanabilecektir özellikmiş gibi anlatılmış olur. Benzer kullanımlar “acı çığlık, keskin koku, tatlı söz” gibi söz öbeklerinde de görülebilir. Not Deyim aktarması ile Ad aktarmasını birbiri ile karıştırmayın Ad aktarması Bir kavramın ya da varlığın, benzerlik dışındaki bir anlam ilgisinden ötürü başka bir kavramı ya da varlığı karşılar durumu gelmesine ad aktarması denir. Ad aktarmasıyla deyim aktarması arasındaki terk fark, ad aktarmasında asıl anlatılmak istenenle onun yerine kullanılan kelime arasında benzerlik dışında bir anlam ilgisinin bulunmasıdır. Deyim aktarmasında benzerlik ilgisi varken ad aktarmasında iç-dış, parça-bütün, yer-kişi, sanatçı-eser, somut-soyut gibi benzerlik dışındaki anlam ilgileri vardır. ÖRNEK SORU ÖSS – 2001 I Sonbahar, kendisinden sonra gelecek kış mevsiminin gizli telaşını yaşatıyor doğaya. II Amasra’da bir Roma yapıtı olan Kuşkayası Yol Anıtı sarı bir örtüyle kaplanıyor. III Hasankeyfteki Artukoğulları zamanından kalma cami, minaresindeki son leyleği yolcu ediyor. IV Kaçkarlarda yağmur fazla mesai yapmaya başlıyor. V Bolu Dağları’nda, Istrancalarda gezinirken yerlerde ağaç gövdelerinin hüzünlü yüzlerini, acılı bakışlarını görüyoruz. Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde insana özgü bir nitelik doğaya aktarılmamıştır? A I. B II. C III. D IV. EV. ÇÖZÜM Bu parçadaki I, III, IV ve V. cümlelerde insana özgü nitelikler doğaya aktarılmıştır. I. cümle Sonbahar, kendisinden sonra gelecek kış mevsiminin gizli telaşını yaşatıyor doğaya. III. cümle Hasankeyfteki Artukoğulları zamanından kalma cami, minaresindeki son leyleği yolcu ediyor. IV. cümle Kaçkarlarda yağmur fazla mesai yapmaya başlıyor. V. cümle Bolu Dağları’nda, Istrancalarda gezinirken yerlerde ağaç gövdelerinin hüzünlü yüzlerini, acılı bakışlarını görüyoruz. Cevap B ÖRNEK SORU ÖSS – 2009 Ed-Sos Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “Papatyalar, badem ve eriklerden akıllı davrandı ve üçüncü cemreye’ aldanmayıp sabırla bekledi.” cümlesindekine benzer sanatlı bir söyleyiş vardır? A Eskiden Beyoğlu, iyi kötü her şeyiyle Batı uygarlığının simgesiydi. B Beyoğlu bir zamanlar yalnız Türkiye’de değil, yakın doğuda da çok ünlüydü. C Beyoğlu, Türkiye’nin kültür başşehrinin önemli yerlerinden biri olma özelliğini bugün de korumaktadır. D İstenirse Beyoğlu yine eski saygınlığına, eski güler yüzlülüğüne ve çekiciliğine kavuşturulabilir. E Eskiden İstanbullular, Beyoğlu’na çıkarken derlenir toplanırlar, giyimlerine özen gösterirlerdi. ÇÖZÜM “Papatyalar, badem ve eriklerden akıllı davrandı ve üçüncü cemreye’ aldanmayıp sabırla bekledi.” cümlesinde insana özgü “akıllı davranmak” ve “sabırla beklemek” nitelikleri insan dışındaki bir varlık olan papatyalara aktarılmıştır. Benzer bir sanatlı söyleyiş D seçeneğinde vardır İstenirse Beyoğlu yine eski saygınlığına, eski güler yüzlülüğüne ve çekiciliğine kavuşturulabilir. Cevap C AD AKTARMASI MECAZI MÜRSEL Ad Aktarması nedir konu anlatımı Ad Aktarması Mecazı Mürsel örnekleri Bir sözcüğün benzetme ilgisi olmadan başka bir sözcük yerine kullanılmasına ad aktarması denir. ♦ Bir kravat masama gelip dosyaları bıraktı. “Kravat” sözcüğüyle “insan” kastedilmiştir, insan ile kravat arasında benzetme ilgisi yoktur, insana ait bir giysi parçası söylenerek ad aktarması yapılmıştır. ♦ Törende birçok ödül aynı masada oturuyordu. “Ödül” sözcüğü “insan”ı karşılamaktadır. Ödül ile insan arasında benzetme ilgisi yoktur. Ad aktarması söz konusudur, ♦ Tek taşımı kendim aldım. Tek taş, yüzüğün bir parçasıdır. Taş ve yüzük arasında benzerlik ilgisi yoktur. Parça – bütün ilgisiyle ad aktarması yapılmıştır. ♦ Giydiği kot çok pahalıydı. “Kot” sözcüğüyle “pantolon”un bir özelliği söylenmiş. Benzetme ilgisi yoktur. Ad aktarması yapılmıştır. ♦ Koltuk kavgası sürdü gitti. Makam yerine makamdan somut bir parça olan koltuk söylenmiş, ad aktarması yapılmıştır. ♦ Bu bölgede iki bin tüfeğiz biz. Asker ile tüfek arasında bir ilgi vardır ancak benzetme ilgisi yoktur. Ad aktarması yapılmıştır. ♦ Yeni bir imzayla söyleşi yapılacak. Sanatçı yerine imza söylenmiş. Sanatçı ile imza arasında bir ilgi vardır ancak benzerlik söz konusu değildir. ♦ İstanbul, havuzda serinledi. “İstanbul” sözcüğüyle “İstanbul halkı” kastedilmiştir, İstanbul ve halk arasında benzerlik yoktur; yer – insan ilişkisi vardır. “Doğmak” yerine “dünyaya gelmek” denebilir. “Maçı italya kazandı” cümlesinde “italya takımı” kastedilir. “Ona cepten ulaşabilirsiniz” cümlesinde “cep telefonu” kastedilir. Ad Aktarması ne demek açıklaması , ad aktarması cümle örnekleri, mecazı mürsel örnekleri SORU Aşağıdaki cümlelerden hangisinde ad aktarması yoktur? A Rahmet yağıyor gökten, rahmet! B Kalemlerimiz gazetelerde kendilerini gösterebilmekte. C Üniversitenin bu kürsüsünden kimler gelip geçti! D insanlar yirmi yıl önce buradan göç etmişler. E Adamcağız dün Hakk’ın rahmetine kavuştu. CEVAP A seçeneğinde “rahmet” sözcüğü “yağmur” yerine; B’de “kalemler” sözcüğü “yazarlar, aydınlar” yerine; C’de “kürsü” sözcüğü “üniversitenin bir bölümü” yerine; E’de “Hakk’ın rahmetine kavuşmak” sözü “ölmek” yerine mecaz anlam güt­meden kullanılmıştır. Doğru seçenek D’dir. Ad aktarmaları çeşitli ilgilerle oluşur. ♦ İç-Dış İlgisi İlgisi ♦ Tencere kaynayınca ateşi söndür. “Tencere” kaynamaz, tencerenin içindeki şey kastedil¬mektedir. ♦ Şişeyi bir içişte yarıladı. “Şişe” değil “şişenin içindeki” kastedilmektedir. ♦ Parça – Bütün İlgisi ♦ Yemek pişince ocağı kıs. Ocaktaki ateşi ♦ Gemiyi kurtaracak bir el bulunmalı. Vücudun bir parçası ♦ Bu yürek ne acılara katlandı! Vücudun bir parçası ♦ Sanatçı – Eser İlgisi ♦ Victor Hugo’ydu okuduğum kitap. Victor Hugo’nun bir eseri ♦ Picassoyu izliyorum duvarlarda. Picasso’nun resimlerini ♦ ♦ Partide önce Nazan Öncel sonra da Tarkan çalındı. Onların şarkıları ♦ Akşama doğru rujlar, boyalar, askılı askısız, uzun, kısa, renk renk şile bezleri balkonlara ve tatil sitesinin avuç içi büyüklüğündeki gezinti alanına dökülürdü. Bu cümlede insanlara ait giysiler veya özellikler benzetme ilgisi olmadan kullanılarak ad aktarması yapılmıştır. Aynı şekilde aşağıdaki örneklerde de ad aktarması söz konusudur. ♦ “Ağlamak” yerine “gözyaşı dökmek” ♦ “Ölmek” yerine “can vermek” Yer, Yön, Bölge, Çağ – İnsan İlişkisi Türkiye’nin bazı bölgeleri bu mevsimde telaş içinde. Bölgedeki insanlar Okula verilmesi gereken bir belge daha vardı, Okul yöneticilerine Bu konuyu tıp fakültesiyle görüşmeye gidiyorum. Tıp fakültesindeki doktorlar. Doğu, yoklukla, açlıkla bakar Batıya. Doğu halkı, Batı halkına Anadolu üzülür savaşlarda. Anadolu insanı Adana sıcaktan bunalır yazları. Adana halkı ♦ Dünya bilir benim sana yandığımı. Dünyada yaşayan herkes ♦ Teknoloji çağı uzaktır duyguya. Teknoloji çağının insanları ♦ Vermem seni ellere Ordu üstüme gelse. Ordu halkı ♦ Soyut – Somut İlgisi ♦ İnsanlık hızla artıyor, “insanlar” yerine soyut olan “insanlık” kullanılmıştır. ♦ Türklük Avrupa’da çeşitli sorunlarla yüz yüze. “Türkler” yerine soyut olan “Türklük” kullanılmıştır. ♦ Gençlik, kafasına estiği gibi yaşamayı yeğliyor. “Gençler” yerine soyut olan “gençlik” kullanılmıştır. ♦ Karşıdan gelen güzellik kimin yâridir? “Güzel kadın” yerine soyut olan “güzellik” kullanılmıştır. ♦ Kasetçiye giren genç, Emre Aydın var mı, diye sordu. Sanatçı söylenmiş, sanatçının albümü kastedilmiştir. Sizler de Aşağıdan Mecazı Mürsel Ad Aktarması Örnekleri Yazabilir ve Ad Aktarması Hakkında Bilgi Konusunda Sorularınızı Yazabilirsiniz… Ad aktarması, bir sözcüğün benzetme amacı güdülmeden başka bir sözcüğün yerine kullanılmasına denir. Düz değişmece Mecaz-ı Mürsel adı verilmektedir. Gelecek hafta evi İstanbul’a taşıyacağız. Evin eşyaları Bir maaşla üç can geçinmeye çalışıyoruz. İnsan Ankara olaylara karşı duyarsız kaldı. Şehir halkı Batı’nın Suriye tepkisi çok yanlış. Avrupa ülkeleri Bardağı titreterek getirme. Bardağı sallamak Marmara’da yelken açtı. Gemi Kasaba törenle yerinden oynadı. Kasaba halkı İstanbul boşalmış herkes tatile gitmiş. Gezi Bardağındakini bitir çay doldurayım. Çayını bitir Biz cin aile ile büyüdük. Kitap okuyarak Herkes çatısı olmasını ister. Ev Okula haber verip geleyim. Okul Yunus Emre okuyalım m? Eser Ankara nota vermekte gecikmedi. Karşılık O zamanlar usta kalemler vardı. Sanatçı Şofben yanıyor. Şofben çalışıyor Bereket yağıyor bereket. Yağmur yağması Batı ve doğu inan ve felsefe yönünden birbirinden ayrılmış Batı ve Doğuda yaşayan ülkeler Başa dön tuşu Ad aktarması olarak da bilinen mecaz-ı mürsel, benzetme amacının dışında bir kelimenin başka bir sözcüğün anlamını karşılayacak şekilde kullanılmasıdır. Pek farkında olmasak da günlük hayattaki konuşmalarımızda mecazı mürsel örneklerine bolca yer veririz. Örneğin günlük yaşamımızda kullandığımız “camı aç, ışığı yak, Antalya’ya indim, çaydanlığı yak, suyu aç” bu sanatın en güzel konuyla ilgili verdiğimiz açıklamalara ve örneklere biraz dikkat ettiğinizde günlük hayatta kullandığınız ad aktarmalarını kolaylıkla fark Aktarması Nedir?Herhangi bir benzetme amacı gütmeden bir kelimenin başka bir ismin anlamını karşılamasına “Ad Aktarması” denir. Ad aktarmasın gerçekleşebilmesi için iki hususa dikkat etmek gerekir1 → Benzetme amacının olmaması gerekir. Benzetme amacı taşıdığı anda “İstiare” sanatına Sözcüğün gerçek anlamının dışında mecaz anlamda kullanılması Yaşar Kemal’i severek cümlenin benzerlerini günlük hayatımızda sıklıkla kullanmaktayız. Yaşar Kemal’i okurum derken aslında yazarın kitapları, eserleri kastedilir. Yani eserleri direkt söylemek yerine yazarların adının söylemek daha yaygındır. İşte benzetme amacı güdülmeden “sanatçı-eser” ilişkisi şeklinde yapılan sanata mecazı mürsel kurban olayım çehreni ay nazlı bayrağımızın yıldız ile birlikte bir parçası ve sembolüdür. Mehmet Akif Ersoy, burada hilâli yani bayrağımızın bir parçasını söyleyerek bütünü yani Türk bayrağını aktarması yapılırken; parça-bütün, genel-özel, iç-dış, yazar-eser, yer-insan gibi benzetme ilişkileri Aktarması Örnekleri⇒ Parça-Bütün İlgisi Herhangi bir varlığın bir parçası söylenerek bütünü kastedilir. Yine aynı şekilde bütün söylenerek parça da her can ermez bu sırra. Canlıların yaşamasını sağlayan varlık ile insan kastedilmiştirUçak İzmir’e inmek üzereydi. Bütün söylenerek parça yani İzmir Havaalanı kastedilmiştir.Bu tekerlekler nereleri gördü bir bilsen! Parça söylenerek bütün yani araba kastedilmiştir.Sıcak bastı, camı açar mısın? Cam üzerinden bütün kastedilmiştir.Otobüs, İstanbul’da durunca geçmiş anılarım aklıma geldi. Otobüs İstanbul’daki bir durak/istasyonda durur.⇒ İç-Dış İlgisi Bir varlığın dışı söylenerek içi sobayı yakarsın. Sobanın içindekiler yakılır.Bir depoyla toplamda 500 km yol yaptık. Depo denilerek benzin kastedilmiştir.Üç bardak içtim. Bardak değil içindekiler içilir. ⇒ Sanatçı-Eser İlgisi Bir sanatçının adı söylenerek onun eseri bu şehirden, bu devirden çok uzakta, Tanbûri Cemil Bey çalıyor eski plâkta. Yukarıdaki beyitte plakta çalan “Tanbûri Cemil Bey” değil onun şarkısıdır.Necip Fazıl’ı severek okurum. Necip Fazıl’ın eserlerini okuruz.Dün akşam Sezen Aksu’yu dinledim. Sezen Aksu’nun şarkılarını dinleriz.⇒ Yer-İnsan İlgisi Cümlede bir yer ismi verilerek içindeki insanlar sınıfı yarın sözlü yapacağım. Sözlü olacak sınıf değil sınıfı oluşturan öğrencilerdir.İstanbul, trafik sorununun çözülmesini bekliyor. İstanbul ile kastedilen bu şehirde yaşayan insanlarBanka gün içinde ödeme yapmamı söyledi. Banka çalışanlarıSon dakikada gelen golle tribünler üzüldü. Üzülen tribünleri dolduran taraftarlardır.⇒ Neden-Sonuç İlgisi Sadece sonuç söylenerek aslında neden geceden beri bereket yağıyor. Yağmurun yağması bereket olarak adlandırılır.Hapşırmasıyla herkese hastalık bulaştırdı. Bulaşan mikroptur ve hastalığa neden olur.İLGİNİZİ ÇEKEBİLECEK YAZILAR ⇒ Söz Sanatları ⇒ Edebiyat Ders Konuları

ad aktarması örnekleri 20 tane