Aşağıdakilerinhangisinde bunun bir örneği vardır? (Fiil kip eklerinden 1 veya 2 tane alırsa çekimlidir. Emir kipi ek almaz; ama yine de çekimli kabul edilir.) 1- Sıfat fiil eklerinde olan “mez-ar-dik-ecek-miş” ekleri yüklemdeyse fiilimsi yapmaz. Örnek2: Rayon krep;8’li atkı sateni örgüde, çözgü 75 denye, cm. ’de 63 sıklıkta, atkı 120 denye, cm. ’de 34, 5 sıklıkta. Orijinalinde ipekten mamül, 2/2 dimi örgülü, hafif ve ince klasik bir dokuma kumaş cinsidir. Yumuşak tutumludur ve genellikle kumaşın tümü küçük desenlerle basılır. Rayon ipliğinden de Distributiveadjectives: Üleştirme / Paylaştırma Sıfatları 1. POSSESIVE ADJECTIVES: Bu sıfatlar ^ My, your, his, her, its, our, theirdir. This is my book. (Bu benim kitabımdır.) 2. DESCRIPTIVE ADJECTIVES: Bu sıfatlar isimleri niteleyen özellikleri bildirirler. Bir ismin önüne birden çok tanımlayıcı sıfat gelebilir. TrakyaÜniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi Haziran 2008 Cilt 10 Sayı 1 156-168 156 Editör: Levent Doğan; Levent Doğan, Oğuzhan Durmuş, Bülent Hünerli, Özlem Şuataman, Ahmediyye Efendiyev, Çağdaş Türk Lehçeleri El Kitabı, Kriter Yayınları, İstanbul 2007, 743 s. Kriter Yayınları arasından, Yrd. Doç. Dr. Levent Doğan’ın editörlüğünde NitelemeSıfatları. Bir adın önüne gelerek o adın durumunu, rengini, biçimini, kısaca nasıl ve nice olduğunu belirten ön adlara (sıfatlara) Niteleme Sıfatları adı verilir. Adlara sorulan nasıl sorusunun cevabıdır. Örnek: kırmızı halı, uzun adam, kırık cam, mavi Kalıcıİsim ile İlgili Örnek Cümleler 25 Tane. 1.Dolaptaki dolma yemeği dünden kalmış. 2.Mangal yakarken çakmak kayboldu. 3.Bu konuyu anlamak için bir fırın ekmek yemen gerekiyor. 4.Kış mevsiminin yaklaşmasıyla ormandaki hayvanlar yiyecek depolamaya başladı. 5.Ben biraz sonra soğuk içecek alacağım. 6.Dolmuşta yer eqxikP5. ÜniRehberi ekibi olarak sizler için YKS – TYT – KPSS – ALES – DGS gibi sınavlara özel Türkçe Sıfatlar Testi hazırladık. Testte toplam 14 Adet Türkçe Sıfat sorusu bulunmakta. Sınava başlamadan önce mutlaka süre tutmayı unutmayınız. Haydi Sınava Başla! – ÜniRehberi ailesi olarak başarılar dileriz. Tebrikler - Sıfatlar Test Çöz adlı sınavı başarıyla tamamladınız. Sizin aldığınız skor %%SCORE%% en yüksek skor %%TOTAL%%. Hakkınızdaki düşüncemiz %%RATING%% Yanıtlarınız aşağıdaki gibidir. Sınavı tamamlamak için butona tıklayınız, yanlışlarınız gösterilecektir. Sonuçları al. 14 tamamladınız. Sınavı bitirdikten sonra mutlaka bizim için yorum kısmından geri bildirim yapmayı unutmayınız. Sorular nasıldı, kaç doğru yaptınız, hatalı soru var mıydı, test seviyesi nasıldı? yorum kısmından bizlere bildirmeyi unutmayınız Başa dön tuşu Sıfatlar Ön Adlar Sıfatlar Ön Adlar Sıfat Adların önüne gelerek onları çeşitli yönlerden niteleyen ya da belirten sözlerdir. Örnek İyi insan, üç çocuk, bulanık su, bazı kitaplar, hangi ev Örneklerde de görüldüğü gibi sıfatlar, bir adın önüne gelerek onu niteleyen, belirten onları çeşitli yönlerden gösterip sınırlayan bir sözcük çeşididir. Bir sözcüğün sıfat görevi kazanabilmesi için mutlaka bir adın ya da zamirin önüne gelerek onu nitelemesi ya da belirtmesi gerekir. Görevlerine Göre Sıfatlar Niteleme Sıfatları Bir adın önüne gelerek onu durum, renk ve biçim yönünden gösteren onu çeşitli özellikleriyle belirleyen bir sıfat çeşididir. Örnek mavi gömlek, siyah pantolon, gri bulutlar renk çalışkan öğrenci, yaşlı adam, solgun yüzler durum uzun boy, dar giysi, geniş salon biçim Belirtme Sıfatları Adların önüne gelerek onları işaret, belgisizlik, soru ve sayı yönünden gösterip belirten bir sıfat çeşididir. Belirtme sıfatları, adları belirtmedeki farklılıklarına göre kendi içinde dört ana gruba ayrılarak incelenir İşaret Sıfatları Adları işaret yoluyla gösterip belirten bir sıfat çeşididir. Örnek bu ev, şu sokak, o yıllar, öteki kapı, diğer elbise, beriki adam İşaret Sıfatlarının Özellikleri ü İşaret sözcükleri, bir adın önüne gelerek onları işaret yoluyla gösterirse, işaret sıfatı; bir adın yerini tutacak biçimde kullanılırsa, işaret zamiri olur. Örnek O kitabı ben de okudum. İşaret Sıfatı Onu, ben de okudum. İşaret Zamiri ü "İşte" sözcüğü doğrudan işaret sıfatı olarak kullanılabileceği gibi bir işaret sıfatının başına gelerek onun anlamını pekiştirebilir. Örnek İşte Halep, işte arşın. İşaret sıfatı. İşte bu adam. İşaret sıfatının anlamını pekiştirir. Belgisiz Sıfatlar Bir adın önüne gelerek onu sayı, ölçü, miktar ve özne yönünden tam ve kesin olarak değil de aşağı yukarı, belli belirsiz bir biçimde gösteren sıfat çeşididir. Örnek Birkaç soruma cevap veremedi. Birçok sorunum var, hangisini çözeceksin? Kimi insan, artık böyle düşünmüyor. Bütün çocuklar güzeldir. Fazla mal göz çıkarmaz. Öğretmen, her insana güvenilmeyeceğini söyledi. Belgisiz Sıfatların Özellikleri ü "Her, birkaç, hiçbir, herhangi, bir, biraz" gibi belgisiz sözcüklerinden sonra gelen adlar çoğul eki almadan kullanılır. Örnek Her insan böyle düşünmez. Birkaç kitap okumakla adam olunmaz. ü "Bütün, kimi, bazı" belgisiz sözcüklerinden sonra gelen adlar tekil de çoğul da kullanılabilir. Örnek Bütün ağaçlar çiçek açtı. Kimi kitaplar işe yaramaz. Bazı çocuk ders çalışmayı sevmez. ü "Bir" sözcüğü, bir adın önüne gelerek ona "herhangi bir" sözcüğünün anlamını katarsa "bir" sözcüğü belgisiz sıfattır; "tek" anlamını katarsa, sayı sıfatı olur. Örnek Bir bayram onu ziyaret edelim. Belgisiz sıfat Testte yalnızca bir soruyu çözememiş. Sayı sıfatı Soru Sıfatları Bir adın önüne gelerek onu soru yoluyla gösterip belirten, bir sıfat çeşididir. Soru sıfatları, adların özelliklerini, sayısını, yeriyle ilgili açıklamaları soru yoluyla gösteren bir sıfat çeşididir. Örnek Nasıl bir ev istiyormuş? Soru Sıfatı Sınıfta kaç öğrenci vardı? Soru Sıfatı Oraya hangi yoldan gidilir. Soru Sıfatı Asansör kaçıncı kata çıktı? Soru Sıfatı Babası ne yapıyormuş? Soru Sıfatı Soru Sıfatlarının Özellikleri ü Soru sözcükleri, bir adın önüne gelerek, onu soru yoluyla belirtirse soru sıfatı; bir adın yerini tutacak şekilde kullanılırsa soru zamiri; bir eylemin önüne gelip, onun anlamını pekiştirip sınırlarsa soru zarfı olur. Örnek Çocuk ne işle uğraşıyor. Soru sıfatı Çarşıdan sana ne alayım? Soru zamiri Buralarda ne dolaşıp duruyorsun. Soru zarfı. ü Soru sıfatları, her zaman cümleye soru anlamı vermez. Örnek Hangi okula gidiyormuş? Soru anlamı verir. Hangi okula gittiğini bilmiyorum. Soru anlamı vermez. Sayı Sıfatları Sayı adlarıyla sayı adlarından "-inci, -ar-er, -ız-iz" ekleriyle türemiş sözcükler bir adın önüne gelerek, o adı, sayı yönünden gösterip belirtirse, sayı sıfatı olur. Ayrıca, "ilk" ve "son" sözcükleri sıralama bildirdiği için adların önünde yer almaları halinde sayı sıfatı olur. Sayı sözcükleri, aslında bir addır. Bunlar, bir adın önüne gelerek kullanılırsa, sıfat olma özelliği kazanır. Örnek İki, bir doğal sayıdır. Ad İki kişi yolda önünü kesmiş. Sıfat Ad Sayı sıfatları, görevleri yönünden beşe ayrılır Asıl sayı sıfatları Adların sayısını gösterir. Örnek beş kalem, üç çocuk, bin lira Sıra sayı sıfatları Sayı sözcüklerine "-inci" eki getirilerek onlara sıra anlamının verilmesidir. Örnek dördüncü kat, üçüncü sokak, ikinci sınıf Üleştirme sayı sıfatları Sayılara "-ar, -er" ekinin getirilmesiyle onlara paylaştırma ve eşitlik anlamı veren bir sıfat çeşididir. Örnek ikişer elma, yüzer lira, birer elbise Kesir sayı sıfatları Adların kesir bildiren sayılarla gösterilmesidir. Örnek yüzde elli kar, üçte bir hata, yüzde on şans Topluluk sayı sıfatları Sayı sözcüklerine "-ız, -iz" ekinin getirilmesiyle onlara topluluk anlamı veren bir sıfat çeşididir. Örnek ikiz çocuklar, beşiz bebekler Yapılarına Göre Sıfatlar Sıfatlar yapıları yönünden üçe ayrılır ü Basit Sıfatlar Kök durumunda olan sıfatlardır. Örnek iki sandal, eski yüzler, bu ev ü Türemiş Sıfatlar Ad ya da eylem tabanlarına çeşitli yapım eklerinin getirilmesi ile oluşan sıfatlardır. Örnek bulanık su, bitkin yüzler, kapıdaki nöbetçi, susuz yaz ü Bileşik Sıfatlar Birden çok sözcüğün, birleşmesinden oluşan sıfatlara yapıları yönünden bileşik sıfat denir. Bileşik sıfatlar iki grupta incelenir. Ø Kaynaşmış Bileşik Sıfatlar Anlam olarak bir tek kavramı gösterdiği için biçimce bileşik yazılan sıfatlardır. Örnek yalın-ayak çocuklar, boş-boğaz kadınlar Ø Kurallı Bileşik Sıfatlar Biçimsel olarak ayrı yazılmalarına karşın belli bir kurala bağlı olarak anlamca kaynaşmış olan sıfatlardır. Kurallı bileşik sıfatlar genel olarak şu yollarla yapılır Bir sıfat tamlamasında tamlanan durumundaki ada "-lı, -li" ekinin getirilmesiyle Örnek Sıfat tamlaması sıfat tamlaması Büyük kapı-lı ev güzel göz-lü kız Sıfat Ad Sıfat Ad Sayı sıfatlarıyla kurulan sıfat tamlamalarında tamlanan durumundaki ada - lı, -lik ekinin getirilmesiyle Örnek Sıfat tamlaması Sıfat tamlaması On yıl-lık bekleyiş iki ay-lık süre Sıfat Ad Sıfat Ad Bir takısız ad tamlamasında, tamlayan durumundaki ada "-lı, -li" ekinin getirilmesiyle Örnek Takısız ad tamlaması Takısız ad tamlaması Mermer sütun-lu saray deri mont-lu çocuk Sıfat Ad Sıfat Ad Bir sıfat tamlamasında adla sıfatın yeri değiştirilerek ada üçüncü tekil kişi iyelik eki -i, -si getirmesiyle Örnek yıkık duvar duvarı yıkık ev Sıfat tamlaması Kırık cam camı kırık pencere Sıfat tamlaması Ayrılma -den durum eki almış bir addan sonra kullanılan ad eylemler birleşik sıfat oluşturur. Örnek baba-dan kalma ev Sıfat Ad Ana-dan doğma sakat Sıfat Ad Sıfatlarla İlgili Özellikler San Unvan Sıfatları İnsan adlarıyla birlikte kullanılır. İnsanların rütbe, derece ve sosyal durumlarına göre onların adlarına eklenen saygı, tanıtma sözcükleridir. Kişi adlarının başında veya sonunda ya da hem başında hem de sonunda kullanılabilirler. Örnek Bekir Sıtkı Bey Damat Ferit Paşa Doktor Ahmet Bey Profesör İsmail Hakkı Gazi Osman Paşa Sıfatlarda Pekiştirme Niteleme sıfatlarının anlamını güçlendirmek amacıyla onların pekiştirilmesidir. Niteleme sıfatları, iki şekilde pekiştirilir a Niteleme sıfatındaki ilk ünlünün sonuna "m,p,r,s" ünsüzlerinden uygun olan birinin getirilmesi yoluyla Örnek tertemiz ev, bembeyaz gömlek, upuzun boy, masmavi deniz b İkileme yoluyla Örnek eğri büğrü yollar, pırıl pırıl su, irili ufaklı taşlar, sarı sarı liralar Sıfatlarda Küçültme Niteleme sıfatlarının sonuna "-cik, -cek, -ce, -imsi ve -imtrak" eklerinden uygun olan birinin getirilmesiyle onların anlamlarında ve derecelerinde bir azalma ve daralmanın meydana gelmesidir. Örnek büyücek ev büyüğe yakın kalınca kitap kalın gibi yüksekçe tepe yükseğe yakın acımsı biber acıya yakın kızılımtrak hava kızıla yakın Sıfat Tamlamaları Sıfatların, adları nitelemesi veya belirtmesiyle oluşmuş söz gruplarına sıfat tamlaması denir. Tamlayan Tamlanan Sıfat Ad Sıfat tamlamalarında sıfat tamlayan olup önce, ad tamlanan olup sonra gelir. Örnek Tamlayan Tamlanan Engin deniz Sessiz sedasız ortam İşe yaramaz eşyalar Bazı insanlar Bu fikir Sıfat Tamlamalarının Özellikleri Ø Sıfat tamlamalarında, tamlayan ya da tamlanan birden çok kullanılabilir. Örnek Uzun boylu esmer çocuk Tamlayan Tamlanan Kırmızı elbise, ayakkabı ve çanta Tamlayan Tamlanan Ø Sıfatlar, bir ad tamlamasında tamlayan ya da tamlanan görevinde kullanılabilir. Örnek Sıfat tamlaması Sıfat tamlaması Yeşil köşkün lambası çocuğun masmavi gözleri Kareli yatak örtüsü Sıfat Belirtisiz ad tamlaması Bir yaz günü Sıfat Belirtisiz ad tamlaması Sıfatların Adlaşması Bir niteleme veya sayı sıfatı, cümlede bir adın önüne gelmezse ya da çoğul, tamlama ve ad durum eklerinden biriyle çekimlenmiş olarak kullanılırsa, tür yönünden adlaşır. Bunlara adlaşmış sıfat denir. Örnek Yaşlı adam ayağa kalktı. Sıfat Ad Yaşlı ayağa kalktı. Adlaşmış sıfat. Umutsuz insanlar başarılı olamaz. Sıfat Ad Umutsuzlar, başarılı olamaz. Adlaşmış Sıfat Editör 3 Sıfat nedir Niteleme Sıfatları İşaret Sıfatları Belgisiz Sıfatlar Soru Sıfatları Sayı Sıfatları Belirtme Sıfatları Yapılarına Göre Sıfatlar Basit Sıfatlar Bileşik Türemiş Sıfatlar ders notu konu özeti çalışma notları özetler ders anlatım eğitim öğretim kaynakları SELİN gerçekten güzel bir site ve ben bu siteyi herkeze tavsiye ediyorum 2015-12-29 Asıl Sayı Sıfatı ile İlgili Örnekler. Etkinlik Asıl sayı sıfatı ile ilgili 10 örnek Sayı Sıfatı Konu Anlatımı Asıl sayı sıfatı, bildiğimiz normal sayıların, isimlerin önüne gelerek onları sayı bakımından belirttiği sıfatlardır. Yani "üç kişi" dediğimizde "üç" asıl sayı sıfatıdır. Asıl sayı sıfatı isimlere sorulan "kaç?" sorusunun cevabıdır. Kısaca söylemek gerekirse asıl sayı sıfatı isimlerin sayılarını kesin olarak belirten sıfatlardır. Bu sayılar tam sayı olmalıdır. Aşağıda içinde asıl sayı sıfatı bulunan 10 örnek cümle yer bizim okulda üç öğrenci katılacak. Toplamda sekiz gün eğitim alacağız. Askerliğinin bitmesine elli gün kalmış. Bugün ağaçlandırma çalışması için üç yüz fidan diktik. İki saat sonra yanınıza geleceğim. Program tam olarak kırk dakika sürdü. Bugün elbise mağazasından bana bir takım aldık. Bundan üç ay öncesinde daha farklı bir hali vardı. Askerlerimize okulumuzdan altmış mektup gönderdik. Okul gezisi için dört araba ayarlamak gerekiyor. Not Asıl sayı sıfatı niteleme sıfatlarıyla birlikte kullanılırsa niteleme sıfatının önünde yer alır. Örnek Üç ihtiyar adam yolda yürüyordu. Not Asıl sayı sıfatından sonraki isim çokluk eki -ler, -lar alamaz. Örnek Kırtasiyeden üç defter aldım.doğru Kırtasiyeden üç defterler aldım.yanlış Sıfat ön ad nedir örnekler?Tanım İsimlerden önce gelerek onları niteleyen renk,durum,biçim veya belirten işaret, belirsizlik, soru, sayı sözcüklerdir. niteleme sıfatı isim Sarı kırmızı forma Nasıl forma? Yağmurlu hava Nasıl hava?Varlık ve isimlerin şekil, renk ya da sayısal özellikleri hakkında bilgi veren ön adlara sıfat denir. … Basit sıfatlar, ek almamış tek bir kelimeden oluşur. Türemiş ön adlar ise yapım eki alan sınıf türkçe ön ad nedir?Ön Ad Sıfat Nedir? Sıfat cümlede isimlerden önce gelir. İsimleri renk, biçim, durum, sayı, sıra olarak belirten sözcüklerdir. … 3. Sınıf konularından olan sıfatlar diğer adıyla ön adlar konusu öğrencilerin kelimeleri daha iyi anlamasını sağlama konusunda oldukça ad kelime nedir?Ön ad kelimesi nedir? Bir ismin önüne gelerek o adı niteleyen ya da belirten sözcüklere sıfat ön ad nedir örnekleri nelerdir?İsimleri ve varlıkları durum, biçim, renk ve hareketini göstererek niteleyen sıfatlardır. Niteleme sıfatını alan isim “Nasıl” sorusuna cevap verir. Niteleme sıfatları isimlerin kalıcı özelliklerini gösterir. Çalışkan öğrenci, kırmızı kalem, mavi araba, yuvarlak silgi, sararmış yaprak, küçük çocuk, akıllı tahta…Sıfat adlar nedir?Sıfat ya da ön ad; isimlerin ya da diğer sıfatların önüne gelerek onları miktar, sıra, konum, renk, biçim, bıraktığı izlenim gibi çeşitli yönlerden tanımlayan, tarif eden kelime türü. Sıfat ile nitelediği veya belirttiği ismin oluşturduğu kelime grubuna "sıfat tamlaması" sıfatlar nedir kısaca?Subuti sıfatlar varlığı zorunlu olan ve bunun yanında kesin gerçekleşecek olan sıfatlara verilen isimdir. … Subuti sıfatlar; bilim, hayat, irade, basar, semi şeklinde toplamda 5 tanedir. Zati sıfatlar ise kıdem, vücut, beka, Muhalefetün li'l-havadis, Vahdaniyet ve kıyam bi-nefsihi olmak üzere 6 tanedir. Sıfatlar Sıfatlar Sözcük türleri konusunun bir diğer alt başlığı da sıfatlar yani ön adlardır. Sıfatlar bir varlığın adını niteleyen veya belirten sözcüklerdir. Bir varlığın rengini, durumunu, sayısını, sırasını, ölçüsünü bize söyler; onun yerini işaret eder; soru yoluyla belirtir. Sıfatların Özellikleri Sıfatlar isimlerin aldığı hâl ekleri, çoğul eki, iyelik ve ilgi eki gibi isim çekim eklerini almazlar. Bu ekleri aldıkları an isimleşirler ve sıfat özelliklerini kaybederler. Sıfatlar tek başına kullanıldıklarında birer isimdir. Ancak başka bir ismi belirttiği durumda sıfat olur. Yani sıfatların yanında mutlaka bir isim olmalıdır. “Yeşil” sözcüğü tek başına kullanılınca bir rengin adıdır, sıfat değildir. Ancak “yeşil yol” dediğiniz zaman “yol” isminin rengini belirttiği için sıfat özelliği kazanır. Sıfatlar tek başlarına cümlede öge olmazlar. Ancak niteliği veya belirttiği sözcükle birlikte öge olurlar.“Kırmızı kalemim kayboldu.” Cümlesinde “kırmızı” sözcüğü sıfattır. Ancak “Kaybolan ne?” sorusuna tek başına cevap veremez ve özne olamaz. Bu soruya cevap olarak yanındaki isimle birlikte “Kırmızı kalemim” şeklinde cevap verir. Sözcükler isimleri nitelediğinde veya belirttiğinde sıfat olurken fiilleri, fiilimsileri nitelerse zarf / adıl kız bana doğru geliyor. Burada “güzel” sözcüğü ismi nitelemiş ve sıfat olmuştur. Güzel konuşuyor. Burada “güzel” sözcüğü fiili nitelemiş ve zarf olmuştur. A. NİTELEME SIFATLARI Varlıkların renklerini, durumlarını, biçimlerini bildiren sıfatlara niteleme sıfatı denir. İsme sorduğumuz “nasıl?” sorusuna alacağımız cevap niteleme sıfatıdır. Yıpranmış evde, yaşlı amcam ve genç oğlu birlikte oturuyordu. Nasıl ev? Yıpranmış ev. Nasıl amcam? Yaşlı amcam. Nasıl oğlu? Genç oğlu. Pazarda gördüğüm o mavi gözlü, derin bakışlı, uzun boylu, al al yanaklı, sipsivri çeneli, kıvırcık saçlı, en az gözleri kadar güzel mavi elbiseli kızı bir türlü unutamadım. Nasıl gözlü? Mavi gözlü. Nasıl boylu? Uzun boylu. Nasıl yanaklı? Al al yanaklı. Nasıl çeneli? Sipsivri çeneli. Nasıl saçlı? Kıvırcık saçlı. Nasıl elbiseli? En az gözleri kadar güzel mavi elbiseli. Niteleme Sıfatları Örnekleri Renkler Kırmızı kalem Mavi çanta Mor düşünceler Siyah fikirler Bordo kazak Yeşil yol Beyaz süt Şeffaf boya Mor menekşe Kara gün Turuncu flama Beyaz bayrak Durumlar Eskimiş tahta Yıpranmış duvarlar Yeni saat Tembel öğrenci Çalışkan kız Yaşlı kadın İhtiyar adam Sararmış yapraklar Yeşermiş umutlar Filizlenmiş başaklar Yamuk yumuk adam Uzun yollar Biçimler Yamuk üçgen Dörtgen prizma Eğik masa Yatık şişe Biçimsiz yol Şekilsiz sandalye Stili olmayan elbise Niteleme Sıfatı Örnek Cümleler Ahmet Mithat’ın eşsiz romanlarından bir tanesi de Felatun Bey ile Rakım Efendi’dir. Nasıl roman? Eşsiz roman. Eşsiz sözcüğü roman ismini nitelediği için niteleme sıfatıdır. Niteleme sıfatını bulurken isme “nasıl?” sorusunu sorduğumuzu unutmayın. Felatun Bey, Çamlıca’da gezerken güzel bir kıza rastlar. Nasıl kız? Güzel kız. Güzel sözcüğü niteleme sıfatıdır, kız sözcüğü ise isimdir. Felatun Bey, rastladığı bu kızın aslında kötü niyetli bir kız olduğunu bilmez. Nasıl niyetli? Kötü niyetli. “Kötü” sözcüğü burada niteleme sıfatı görevindedir. Hatta bir adım daha öteye gidersek “nasıl kız?” sorusuna cevap olarak “kötü niyetli kız” cevabını alırız. Burada “kötü” ve “niyetli” sözcükleri birleşerek ikisi birlikte yeni bir sıfat oluşturmuştur. Tanzimat dönemi olay çevresinde gelişen metinlerine baktığımızda kusurlu romanlar hemen gözümüze çarpar. Nasıl romanlar? Kusurlu romanlar. “Kusurlu” sözcüğü niteleme sıfatıdır. Küçük ev adeta ona el sallıyordu. Nasıl ev? Küçük ev. Büyükçe bir arabayla kapısına geldiğini hayal ediyor ve mutlu oluyordu. Nasıl araba? Büyükçe araba. Öğretmenimiz defterimize on, on beş defa yamuk şekiller çizmemizi istedi. Nasıl şekiller? Yamuk şekiller. Mavi kazağımı nereye koyduysam bulamıyorum. Nasıl kazak? Mavi kazak. Siyah pantolon altına en güzel siyah çorap oluyor. Nasıl pantolon? Siyah pantolon. Nasıl çorap? Siyah çorap. Ona dolma kalem hediye etmeyi düşünüyorum, ne dersin? Nasıl kalem? Dolma kalem. Ona kavuşmak için uzun yollar katettiğimi bir bilseydi. Direksiyonun yanında siyah bir düğme olacak, oraya basmalısın. Macera filmlerinde bomba imha uzmanları hep kırmızı kabloyu keserler. UYARI Sıfatlar daima isim soylu sözcükler olmayabilirler. Sıfat fiiller ve sıfat fiil öbekleri de cümlede sıfat görevinde kullanılabilir. Koşar adımlarla bana doğru yaklaştı. Nasıl adımlar? Koşar adımlar. “Koşar” sözcüğü burada sıfat görevinde kullanılmış bir sıfat fiildir. Yani fiilimsi/eylemsidir. Denizler kadar engin bakan gözlerine bir kez daha hayran kaldım. Nasıl gözlerine? Denizler kadar engin bakan gözlerine. Burada “denizler kadar engin bakan” ifadesi bir sıfat fiil grubudur ve burada tüm sözcükler sıfat görevinde kullanılmıştır. Dönülmez akşamın ufkundayım, vakit çok geç. Nasıl akşam? Dönülmez akşam. Niteleme Sıfatı Örnek Paragraflar Paragraf içinde bulma Yağmurlu günlerden birinde kafamı cama yaslayıp gözlerime değecek olan yağmuru seyrediyordum. Elimde taze demlenmiş, enfes kokan bir bardakince belli bardakta. O sırada sokaktan geçen yaşlı adama takıldı gözlerim. Hayatın yükü sırtında, kim bilir nereden geliyor, nereye gidiyordu yağmura aldırmadan. B. BELİRTME SIFATLARI İsimleri işaret, sayı, sıra, belirsizlik ve soru yoluyla belirten sözcüklere belirtme sıfatı denir. Belirtme sıfatları işaret sıfatı, sayı sıfatı, belgisiz sıfat ve soru sıfatı olmak üzere dört alt başlıkta incelenir. 1. İşaret Sıfatları İşaret sıfatı, bir adın yerini işaret yoluyla belirten sözcüktür. Ada sorduğumuz “hangi?” sorusunun cevabı bize işaret sıfatını verir. Şu, bu, o, şuradaki, oradaki, buradaki, öteki, beriki, diğeri, böyle, şöyle, öyle gibi sözcükler bir ismin yerini işaret ederek işaret sıfatı olabilirler. İşaret Sıfatı Örnekleri Şu ev, bu araba, o bina, diğer bardak, öteki dolap, beriki masa, şu kalem, bu oda, diğer telefon, öbür hamle, öteki renkler gibi. İşaret Sıfatları Örnek Cümleler Kütüphaneden diğer kitabı da getirir misin? Hangi kitap? Diğer kitap. İşaret sıfatı. Öyle insanlar var ki! Hangi insanlar? Öyle insanlar. İşaret sıfatı. Bana sormadan bu konuda nasıl karar verirsin? Hangi konuda? Bu konuda. İşaret sıfatı. Bir sonbahar hüznü sarmış yine o sokakları. Hangi sokakları? O sokakları. İşaret sıfatı. Hayat mücadelesi veren bu insanları bir kere daha alınlarından öpmek gerekiyor. oradaki hayatı bilmek mümkün değildi. Şuradaki çeşmede duralım da bir soluklanalım. Orhan Pamuk’un en sevdiğim kitabı “Öteki Renkler” kitabıdır. Beriki otobüse bineceğiz. İşaret Sıfatı Örnek Paragraf Bu konuda ona hak vermeyi öyle çok istiyordum ki. Ama ağzından çıkan her sözcük beni derinden yaralıyordu. O mesele ile bu davranışın ne alakası var diyordu hâlâ yüzüme bakarak. Sahi gerçekten öyle miydi? Ben abartmak için yer arıyor, öteki konu ile diğer adamı zoraki mi bir arada tutuyordum, bilmiyorum. UYARI “Böyle, öyle, şöyle” sözcükleri kullanıldığı yere göre hem işaret sıfatı, hem işaret zamiri hem de zarf olabilirler. Böyle çocuk herkese nasip olmaz. Hangi çocuk? Böyle çocuk. Buradaki “böyle” sözcüğü ismi nitelediği için sıfat görevindedir. Böylesi herkese nasip olmaz. Böylesi sözcüğü burada çocuk sözcüğünün yerine kullanılmıştır. Haliyle adıl görevinde kullanılmıştır. Böyle konuşma lütfen. Böyle sözcüğü burada bir fiilimsiyi nitelediği için zarf görevindedir. 2. Sayı Sıfatları Bir adı sayı, sıra, adet, miktar yönüyle belirten sıfatlardır. Farklı alt başlıkları vardır. Asıl Sayı Sıfatı Varlıkların sayılarını kesin olarak bildiren sıfatlardır. İsme sorduğumuz “kaç?” sorusuna cevap verir. Üç kilo elma al. Kaç kilo? Üç kilo. Üç sözcüğü asıl sayı sıfatıdır. Beş paket margarin al. Dört kardeşiz. Yedi ağacı da suladın mı? Bir takım elbise aldım, ikinciye param yetmedi. Abi, bir liran var mı abi? Sıra Sayı Sıfatı Varlıkların sırasını gösteren sıfatlardır. İsme sorduğumuz “kaçıncı?” sorusuna cevap verirler. Ayrıca sayılara getirilen “-ıncı, -nci” gibi eklerle oluşturulur. Birinci basamağı başarıyla geçtim. Kaçıncı basamak? Birinci basamak. Birinci sözcüğü sıra sayı sıfatıdır. Sağdan üçüncü ev bizim. Yedinci katta oturuyoruz. Beşinci Boyut filmini izler misin? Üleştirme Sayı Sıfatı Üleştirmek, paylaştırmak, bölüştürmek demektir. Üleştirme sıfatı da bölüştürme anlamına gelir. “-ar, -er” ekiyle yapılır. İsme sorduğumuz “kaçar?” sorusuna cevap verir. Hepimize üçer misket düştü. Babadan kalacak ikişer dönüm tarla, hepsi bu. Kişi başı yedişer köfte düşüyor. 2. ç. Kesir Sayı Sıfatı Varlıkların parçalarının bütüne oranlarını söyleyen sıfatlardır. Evin üçte bir hissesi bana ait. Yarım elma gönül alma. Sayı Sıfatları Paragraf Örneği Bir kilonun hesabını mı yapıyorsun dedim ona. Bir kahvenin kırk yıl hatırı vardır dedim. Ayıp değil mi bu yaptığın? Ben senin çocuklarının düğününe ikişer çeyrek taktım. Bizdeki para değil de çakıltaşı mıydı? 3. Belgisiz Sıfatlar Adları kesinlik bildirmeyen değerlerle, belirsiz bir şekilde gösteren sıfatlardır. Belgisiz sözcüğü aslında belirsiz sözcüğünün bir farklısıdır. Bir, birkaç, biraz, birçok, pek az, pek çok, kimi, bazı, başka, birtakım, tüm, hiçbir, herhangi gibi sözcükler bir ismi belirttiklerinde belgisiz sıfat olurlar. Belgisiz Sıfat Örnek Cümleleri Birkaç öğrenci bana yardım edebilir mi? Bazı çocuklar ağlayarak söylediklerini kabul ettireceklerini zannediyorlar. Kimi insanlar bu konuya oldukça duyarsız. Tüm kitaplar bir gün beni yazacak. Hiçbir konu çıkmadı ya la sınavda. İçeri güzel bir kız girdi. Birtakım hayaller peşinde heba ettik ömrümüzü. UYARI “Bir” sözcüğü sayı, rakamsal bir değerde kullanılırsa sayı sıfatı olur. Diğer durumlarda ise belgisiz sıfattır. Bir limon, bir bardak “Bir” sözcükleri sayı sıfatıdır. Bana şuradan bir su verir misin? “Bir” sözcüğü belgisiz sıfattır. TAKTİK Niteleme sıfatı ile isim arasına giren bir sözcüğü genelde belgisiz sıfat olur. Kapıdan güzel bir kız girdi. Güzel sözcüğü niteleme sıfatı, bir sözcüğü belgisiz sıfattır. 4. SORU SIFATI Adları soru yoluyla belirten sözcüklere soru sıfatı denir. Sözcük türleri konusunun en zor sorusu soru anlamının hangi sözcük türü ile sağlandığını bulduran sorulardır. Soru sıfatı, soru adılı, soru zarfını bulmak diğer türlere göre çok daha zordur. Nasıl, hangi, kaç, kaçar, kaçıncı, ne, ne kadar gibi sözcükler bir ismin önünde kullanılırsa soru sıfatı olurlar. Nasıl güzel bu çocuk böyle? Hangi evde oturuyorsunuz siz? Kaç kişi var önünde? Kaçar kişilik gruplar oluşturacağız? Kaçıncı sıraya park ettik arabayı? Bu ne yaman çelişki böyle? Ne kadar paran var? UYARI 1 Soru sözcükleri bir adın önünde kullanırlarsa, soru sıfatı, bir eylemin veya eylemsiyi soru yoluyla belirtirlerse soru zarfı, bir adın yerini tuttuklarında ise soru adılı olurlar. Hangi binanın önüne bırakalım arabayı? Soru sıfatı Hangisinin önüne bırakalım arabayı? Soru adılı Nasıl gülüyor bu çocuk? Soru zarfı Sıfatlar ve Zamirler Arasındaki Fark UYARI 2 YGS Türkçe sorularında “Soru anlamı hangi türden sözcükle sağlanır?” soru köküyle karşınıza çıkan sorularda “mı, mi” soru edatıyla kurulmuş cümleleri hemen eleyebilirsiniz. Çünkü bu cümlelerde soru anlamı “mı, mi” soru edatıyla kurulmuş olur. Bu ÖSYM’nin çok fazla yaptığı bir tuzaktır. Düşmeniz için A şıkkına koyar. Nasıl bir ev aldığını biliyor musunuz? Bu cümlede zihin otomatik olarak soru anlamının “nasıl” sözcüğü ile sağlandığını düşünür ve bir ismin önünde olduğu için de soru anlamı soru sıfatı ile sağlanır derseniz büyük hata edersiniz. Çünkü bu cümlede soru anlamı “mı, mi” soru edatıyla sağlanmıştır. Dikkat ederseniz bize evin nasıl olduğunu değil, bilip bilmediğimizi soruyor. 5. Unvan Sıfatları Birçok kaynakta sıfatlar konusunda görmediğimiz ve ÖSYM’nin de pek sormadığı unvan sıfatları, insanların toplumsal durumlarına, mesleklerine göre özel adlarının yanında kullanılan saygı ve tanıtma sözcükleridir. Öğretmen Kemal, Doktor Murat, Albay Serdar, Yarbay Kemal, Gazi Mustafa Kemal gibi. 1 views

10 tane sıfat ön ad örnekleri