jYi2. İsim Tamlaması Nedir? En az iki isim soylu kelime ile oluşturulan söz gruplarına isim tamlaması denir. İsim Tamlaması Türleri Nelerdir? 1- Belirtili İsim Tamlaması Her iki kelimenin de ek aldığı tamlamalara belirtili isim tamlaması denir. Örnek Kıyafetin kumaşı 2- Belirtisiz isim tamlaması Sadece ikinci kelimenin, yani tamlananın ek aldığı isim tamlamalarına belirtisiz isim tamlaması denir. Örnek Kapı Kolu 3- Takısız İsim Tamlaması Her iki kelimenin de ek almadığı tamlamalar takısız isim tamlaması olarak adlandırılır. Örnek Demir havan 4- Zincirleme İsim Tamlaması En az üç sözcükten oluşan isim tamlamalarına zincirleme isim tamlaması denir. Örnek Kitap okumanın faydaları İsim Tamlaması Örnekleri A Belirtili İsim Tamlaması 1- ''Odanın camlarını'' sen mi sildin? 2- Sadece odanı değil ''evin tamamını'' temizlemelisin. 3- ''Aydın'ın inciri'' meşhurdur. 4- Bana babanın almak istediği ''arabanın markasını'' söyler misin? 5- ''Sözlerimin etkisi'' hemen hissedilir olmuştu. 6- ''Odanın kapısını'' sert bir şekilde kapama. 7- Bu ''yönetmenin filmlerini'' çok seviyorum. B Belirtisiz İsim Tamlaması 1- Onun ''doğum günü'' tam olarak ne zamandı? 2- ''Hitabet gücü'' yüksek olduğu için herkesi rahatlıkla ikna edebiliyordu. 3- ''Kitap özeti'' çıkarmak hem keyifli hem de faydalı. 4- ''Telefon fiyatlarına'' zam gelmiş. 5- Onunla evlenmeden önce uzun bir ''flört dönemi'' geçirdik. 6- ''Karar günü'' geldi çattı. 7- ''Telefon numarasını'' rehbere kaydetmeyi unutmuşum. 8- ''Ders notlarını'' benimle paylaştığın için çok teşekkür ederim. C Takısız İsim Tamlaması 1- Çantamda her zaman ''kağıt mendil'' bulundururum. 2- Güvenliğiniz için apartmanın girişine ''çelik kapı'' taktırmalısınız. 3- Abimin düğününde ''abiye elbise'' giymeye karar verdim. 4- Tükenmez yerine ''kurşun kalem'' kullanıyorum. 5- Son zamanlarda daha çok ''polisiye romanlar'' okuyorum. 6- Daha sağlıklı ve ucuz olduğu için evde ve ofiste ''ahşap mobilya'' kullanıyorum. Not Takısız isim tamlamaları sıfat tamlamaları ile karıştırılmamalıdır. Örneğin ''yeşil elbise'' isim değil sıfat tamlamasıdır. D Zincirleme İsim Tamlaması 1- Dün ''Serkan'ın okul arkadaşları'' ile tanıştık. 2- ''İnsanlar konuşma biçimi'' bile onun ne kadar kibirli olduğunu gösteriyor. 3- ''Gümrük ekspertiz raporunu'' ne zaman alacaksın? 4- ''Bilgisayarın virüs programını'' güncellemem gerekiyor. 5- ''Tırnak makasının ucu'' paslanmış. Kelime grubu belirtili ya da belirtisiz isim tamlaması olarak oluşabilir. Önceden oluşturulmuş iki ya da daha fazla isim tamlamasının birleşerek oluşturdukları tamlamalara zincirleme isim tamlaması denir. Zincirleme isim tamlamasında bazen tamlayan, bazen tamlanan, bazen de her ikisi birden ek 23, 2021İçindekiler1 Zincirleme ne demek örnek?2 Zincirleme nasıl bulunur?3 Zincirleme isim tamlaması olduğunu nasıl anlarız?4 Zincirleme ad tamlaması nedir kısaca?5 Zincirleme isim tamlaması nedir örnek?6 Zincirleme isim tamlaması nasıl yapılır?7 Zincirleme isim tamlaması hangi soru sorulur?Zincirleme ne demek örnek?Birbirleriyle ilgili olan, biri diğerini sahiplik yani iyelik yönünden tamamlayan, en az iki isimden oluşan kelime guruplarına isim tamlaması denir. Tamlama oluşturan bu iki isme yeni bir isim daha eklenmesiyle oluşan yeni tamlamaya zincirleme isim tamlaması nasıl bulunur?Cümle içerisinde zincirleme isim tamlamasını bulmak için belirtili isim tamlaması ya da belirtisiz isim tamlaması olup olmadığına bakılmalıdır. Eğer üçten fazla ismin yer aldığı isim tamlaması içerisinde belirtili ya da belirtisiz isim tamlaması varsa bu cümlede zincirleme isim tamlaması yer isim tamlaması olduğunu nasıl anlarız?Zincirleme İsim Tamlaması Tamlayanın, tamlananın veya her ikisinin kendi içinde başka bir isim tamlaması olduğu söz öbekleridir. Zincirleme isim tamlaması, ya tamlayanı, ya tamlananı, ya da her ikisi de isim tamlaması olan tamlamalardır. Zincirleme isim tamlamaları en az üç ismin bir raya gelmesi ile ad tamlaması nedir kısaca?Zincirleme İsim Ad Tamlaması Nedir? Özellikleri, Örnekleri. Başlı başına bir isim tamlaması çeşidi değildir. Bu tür isim tamlamalarının tek özelliği, bazen tamlayanın, bazen tamlananın, bazen de her ikisinin birden herhangi bir isim tamlaması isim tamlaması nedir örnek?Masa örtüsünün kenarı masa, örtü, kenar tamlayan isim tamlamasından meydana gelmiştir. Bu cümle zincirleme isim tamlamasıdır. Devlet hastanesinin doktor odası. devlet, hastane, doktor, oda Tamlayan da tamlanan da isim tamlamasından meydana isim tamlaması nasıl yapılır?Zincirleme isim tamlamasının özellikleri ise şunlardır – En az üç ismin birleşmesi ile oluşan isim tamlamasına denir. – Bir isim tamlamasının başına veya sonuna isim getirilerek oluşan bir tamlama çeşididir. – İki isim tamlamasının bir araya gelmesi ile isim tamlaması hangi soru sorulur?Ve bu tamlamalarda tamlanana, “Nasıl, hangi, kaç?” gibi soruları sorarak tamlayanı bulabiliriz. İsim tamlamalarında ise tamlanana “Ne, neyin, kim, kimin?” gibi soruları sorarak tamlayanı bulabiliriz. 1058 Son Güncelleme 1058 Belirtili İsim Tamlaması Nedir? Hem tamlayanın hem de tamlanan kelimenin ek aldığı sözcük gruplarına belirtili isim tamlaması deni. Belirtili İsim Tamlaması Özellikleri Nelerdir? 1- Belirtili isim tamlamaları bir nesnenin kime ya da neye ait olduğunu bildirir. 2- Bu tamlamalar iki kelimeden oluşur. Üç ve daha fazla sözcükten oluşan tamlamalara ise zincirleme isim tamlaması denir. 3- Belirtili isim tamlamasında, ilk kelimeye tamlayan, ikinci kelimeye ise tamlanan denir. 4- Bu söz gruplarında tamlanan iyelik eki alır. 5- Belirtili isim tamlamalarında tamlayan ile tamlanan arasına başka bir kelime girmez. Örnek Okulun ilk günü Bu tamlamada okul ve gün kelimelerinin arasında ''ilk'' sözcüğü yer alır. Bu nedenle ''okulun ilk günü'' zincirleme isim tamlamasıdır. Belirtili İsim Tamlaması Örnekleri A- Olumlu Cümlelerde Belirtili İsim Tamlaması 1- Odanın camını sen mi açık bıraktın? Odanın camını 2- Bu fotoğrafın orijinali sende var mı? Fotoğrafın orijinali 3- Kitabın önsözünü tekrar tekrar okudum. Kitabın önsözü 4- Yıllar geçse bile dedemin hatırasını yaşatmaya devam ediyoruz. Dedemin hatırası 5- Kitaplığın yerini değiştirince odada daha çok yer açıldı. Kitaplığın yeri B- Hitap Sözlerinde Belirtili İsim Tamlaması Örnekleri 1- Canımın İçi 2- Gözümün Nuru 3- Derdimin Dermanı 4- Hayatımın aşkı 5- Gözümün Bebeği 6- Hayatımın Anlamı C- Deyimlerde Belirtili İsim Tamlaması Örnekleri 1- Sözünün Eri 2- ''Burnunun ucunu'' görmemek 3- ''Gözünün yaşına'' bakmamak 4- ''Burnunun direği'' sızlamak Not Bazı deyimlerde birden fazla belirtili isim tamlaması yer alabilir. Örnek ''Armudun sapı'', ''üzümün çöpü'' D- Olumsuz Cümlelerde Belirtili İsim Tamlaması Örnekleri 1- Çok işim olduğu için evin tamamını temizleyemedim. Evin tamamı 2- Elbisenin rengini çok fazla beğenmedim. Elbisenin rengi 3- Başımın ağrısı hala geçmedi. Başımın ağrısı 4- Öğretmenin sorusunu doğu yanıtlayamadı. Öğretmenin sorusu 5- Lokantanın yemeklerini fazla beğenmedik. Lokantanın yemekleri 6- Abim babamın öğütlerini dinlemiyor. Babamın öğütleri 7- Kitabın adını bir türlü hatırlayamıyorum. Kitabın adını E- Soru Cümlelerinde Belirtili İsim Tamlaması 1- Filmin müziklerini sevdin mi? Filmin müzikleri 2- Kitabın özetini çıkardın mı? Kitabın özeti 3- Bisikletin selesini tamir ettirdin mi? Bisikletin selesi 4- Camların tozunu alacak mısın? Camların tozu 5- Bu yemeğin tarifini benimle paylaşır mısın? Yemeğin tarifi Dil anlatımını zenginleştirmek için bazen farkında olmadan bazen de özenle kullandığımız bazı kelime öbekleri vardır. Bunlardan bir tanesi olan isim tamlamasını edebiyat derslerinden hatırlıyoruz ancak bu konu yalnızca bir ders değil, günlük hayatımızın da önemli bir parçası. Gelin isim tamlaması nedir, türleri nelerdir, nasıl bulunur gibi merak edilen soruları yakından inceleyelim. Genel olarak ülkemizde edebiyat dersini severiz. Sayısız yazar ve şairle tanıştığımız bu derste dilin zenginliklerini de öğreniriz. Dil anlatımını zenginleştirmek için kullandığımız kelime öbeklerinden biri olan isim tamlamasıyla da bu derste tanıştık. Ancak isim tamlaması yalnızca sınavlarda karşımıza çıkan bir konu değil. Farkında olmasak bile aslında sağlıklı iletişim kurmak için sık sık isim tamlamalarına başvuruyoruz. Farkında olmadan kısmı önemli çünkü zaten bir cümleden isim tamlamasını çıkarsak ve o kelime öbeği yerine yalnızca isim kullandak emin olun hiç kimse cümlenin ne anlama geldiğini çözemezdi. Yani isim tamlaması bir ders konusundan ziyade günlük hayatımızı bile direkt olan etkileyen bir dil tekniğidir. Gelin isim tamlaması nedir, türleri nelerdir, nasıl bulunur gibi merak edilen soruları yakından inceleyelim. İsim tamlaması nedir? İsim tamlaması nasıl bulunur? İsim tamlaması türleri ve örnekleri Belirtili isim tamlaması Belirtisiz isim tamlaması Zincirleme isim tamlaması Takısız isim tamlaması Karma tamlama Temelden başlayalım, isim tamlaması nedir? Aralarında anlam ilgisi olan ya da bu ilginin daha sonra kurulduğu iki isimden oluşan ve birinin diğerini iyelik yani sahiplik yönünden tamamladığı kelime öbeklerine isim tamlaması diyoruz. Ad tamlaması olarak da anılan isim tamlamaları genel olarak iki isimden oluşur ancak en az iki isim demek daha doğru olacaktır çünkü çok daha fazla isimden oluşmuş isim tamlamaları da vardır. İsim tamlamasındaki ilk isim tamlayan, ikinci isim tamlanan olarak adlandırılır. Tamlayan genel olarak yardımcı öğe olarak kabul edilir. İsim tamlamasının asıl öğesi ise tamlanandır. “Türkçede yardımcı unsur başta; asıl unsur sonda bulunur.” kuralı isim tamlamasında da geçerlidir. Bütün vurgu tamlayan üzerindedir. İsim tamlamaları kendilerine özel iki tür ek alırlar. Bunlardan ilki, ilgi hal eki olarak da bilinen tamlayan eki -nin; diğeri ise iyelik eki olarak da bilinen tamlanan eki -s/yi. Kullanılan bu ekler iki isim arasındaki anlam bağını kurmakla kalmaz aynı zamanda aralarındaki iyelik yani sahiplik anlamını da kazandırır. Birkaç örnek vermek gerekir; İnsanların vefasızlığı Grubun lideri Kapının kolu Yalancının mumu Sabrın meyvesi Kötünün iyisi Kutunun rengi İsim tamlaması nasıl bulunur? İsim tamlamaları genel olarak kendilerini cümle içinde belli ederler. Ancak dikkat edilmesi gereken nokta, sıfat tamlamaları ile karıştırmamaktır. Birkaç eksik cümle üzerinden örnek verelim bu cümlelere sorulan sorular ile isim tamlamasının nasıl bulunacağını görelim. Annem doktordu. / Ne doktoru? / Çocuk doktoru Penceresinden ağaçlar görünen / Ne ağaçları? / Kavak ağaçları Bir ocakta çalışır / Ne ocağı? / Sağlık ocağı Kolaylıklardan fazlaca yararlanır / Neyin ya da nelerin kolaylıkları? / Hoş görüleceğini bilmenin kolaylıkları Rüzgâr arkadaşım olurdu. / Ne arkadaşı? / Oyun arkadaşı Masada, / Ne ya da kimin masası? / Annemin masası Resim dururdu. / Neyin ya da kimin resmi? / Babamın resmi Kocaman bir masası ve koltuğu vardı. / Kimin? / Babamın İsim tamlaması türleri ve örnekleri Belirtili isim tamlaması Belirtisiz isim tamlaması Zincirleme isim tamlaması Takısız isim tamlaması Karma tamlama Belirtili isim tamlaması Tamlayanı -in ilgi eki alan ve tamlananı da -i iyelik eki almış olan isim tamlamaları belirtili isim tamlaması olarak adlandırılır. Tamlananın kime ya da neye ait olduğu tamlayan tarafından kesin olarak bildirilir. Aitlik kesindir ama geçicidir. Tamlanan daha sonra başka adlarla da tamlanabilir. Örnek; Sen bu avizenin altında, bürünmüş kanına, Baka kalırım giden geminin ardından. Bir noktada birleşmiş vatanın dört bucağı Oğlumun yıllar önce alınan kazağı. İhtiyarın bir kış gecesi ölümü. Sıcaklığını hissettin mi güneşin? Dante gibi ortasındayız ömrün. Çocuğun minik elleri Şehrin günlerdir akmayan suları Kocaman bir masası ve koltuğu vardı annemin. Küçük bir evi ve bahçesi vardı arkadaşımın. Belirtisiz isim tamlaması Tamlayanın herhangi bir ek almadığı ve tamlananı da -i iyelik eki almış olan isim tamlamaları belirtisiz isim tamlaması olarak adlandırılır. Tamlayan eksiz olduğu için tamlananın kime ya da neye ait olduğu tam olarak bilinmez. Belirtisiz isim tamlamasında tamlayanın bazı görevleri vardır; Tamlananın türünü bildirir. Misafir odası, kömür sobası, ev terliği, çiçek saksısı, masa örtüsü, otobüs bileti, Tamlananın neden yapıldığını bildirir. Biber dolması, pirinç pilavı Tamlananın yetiştiği yeri bildirir. Amasya elması, Bursa şeftalisi, Bağdat hurması, İzmir üzümü Tamlananın neye benzediğini bildirir. Dil balığı, parmak üzümü Tamlananın mesleğini bildirir. Kayıt memuru, temizlik işçisi, fizik öğretmeniz, ev kadını, okul müdür, daire başkanı Tamlananın nedenini bildirir. Sel felaketi, deprem yıkıntısı Tamlananın zamanını bildirir. Yaz yağmuru, sabah kahvaltısı Tamlananın yapıldığı aracı bildirir. Çöp kebabı, telefon görüşmesi Bazı özel adlar. Konya Ovası, Topkapı Garajı, Taksim Meydanı, Boğaziçi Köprüsü, Çanakkale Köprüsü, Ankara Kalesi Zincirleme isim tamlaması İki kelimeden fazla isimden oluşan isim tamlamalarına zincirleme isim tamlaması denir. Tamlayan ya da tamlanan kendi içinde bir isim tamlamasıdır. Kelime öbekleri belirtili ya da belirtisiz isim tamlaması olabilirler. Var olan isim tamlamasına bir isim daha eklenmesi ile oluşur. Örnek; Çocuğun sırt çantası Su sesinin nağmesi Şehrin havasının kirliliği Hava tahmin raporu Dünya kadınlar günü Çelik tencere markası Çocuk edebiyatı dizisi Ali’nin kardeşinin günlük harçlığı Takısız isim tamlaması Takısız isim tamlamasında ne tamlanan ne de tamlayan ek almıştır. Bazı akademik yayınlarda takısız isim tamlamasının bir isim tamlamasından ziyade bir sıfat tamlaması olduğuna dair düşünceler vardır. Örnek; Çelik kasa Cam kavanoz Kâğıt mendil Taş duvar Bakır tepsi Naylon torba Tahta köprü Altın bilezik İpek gömlek Altın yüzük Karma tamlama Karma tamlamada isim tamlaması ve sıfat tamlaması bir aradadır. Karma tamlamada hem tamlayan hem de tamlanan ya da ikisinden biri bir sıfat tarafından nitelenir. Örnek; Issız sokakların hüznü Buraların eski hâli Yorgun köylülerin nasırlı elleri Yeni eğitim-öğretim yılı Bebeğin tatlı gülüşü Büyük köşkün bahçesi Çalışkan öğrencinin karnesi Dil anlatımını zenginleştirmek için kullanılan kelime öbeklerinden biri olan isim tamlaması nedir, türleri nelerdir, nasıl bulunur gibi soruları örnekler üzerinden anlatarak konu hakkında bilmeniz gereken detaylardan bahsettik.

zincirleme isim tamlaması 5 örnek